Corona Series Part 89 : कोरोना आणि Dexamethasone

Corona Series Part 89

नमस्कार मी अजिंक्य पत्रावळे सध्या कोरोना विषाणूचा प्रादुरर्भाव लक्षात घेऊन Social Media च्या माध्यमातून जनजागृती करण्याचा प्रयत्न करत आहे. https://ajinkya1030.blogspot.com/

 

कोरोना आणि Dexamethasone

Dexamethasone Anti- inflammatory (दाह घालवणारे औषध) या औषधाला कोरोनाच्या काळात जीवन रक्षक औषध म्हंटले आहे. या आधी Hydroxychloroquine (Game changer), Remdesivir (Reduces 15days hospitalization to 11days) अशी औषधे कोरोनावर वापरली जात असताना या औषधाना जीवन वाचवणारे औषध म्हंटले गेले नाही परंतु Dexamethasoneला मात्र जीवन रक्षक संबोधले गेले, याचे कारण म्हणजे औषधाची किंमत 5 ते 6 रुपये असून औषधा गुण उत्तम आहे. तसेच फार जुने औषध असल्यामुळे बरेच संशोधन झाले आहे. प्रामुख्याने Dexamethasone हे सूज कमी करण्यासाठी, डोळ्यांना झालेले संक्रमण, मज्जातंतू आणि मेदूचा कॅन्सर अश्या आजारांवर उपयुक्त आहे. सध्या देखील कोरोनाच्या बाबतीत उत्तम प्रकारे काम करत आहे.

ऑक्सफोर्ड विद्यापीठामध्ये जगातील सर्वात मोठी चाचणी ज्याचे नाव Recovery trail : Randamized Valuation of COVID-19 Therapy सुरू आहे. या अभ्यासामध्ये कोणतेही नवीन ड्रग्स शोधले जात नसून पूर्वी पासून अस्तीत्वात असलेले ड्रग्स आणि लस यांचे कोरोना विषाणूवर प्रात्यक्षिक चालू आहे. या अभ्यासामधेच Dexamethasone ड्रग्स २१०० कोरोना संक्रमित लोकांना देऊ केले आणि ४३०० कोरोना संक्रमित लोक ज्यांना हा ड्रग दिला नाही त्यांचा बरोबर तुलना करण्यात आली. यामधून असे लक्षात आले अतिदक्षता विभागामधील ५०% रुग्ण जे व्हेंटिलेटरवर आहेत आणि Dexamethasone ड्रग्सचा उपचार घेत आहेत त्यांच्या तब्बेतीमध्ये सुधारणा झाली, तसेच ज्या रुग्णांना फक्त ऑक्सिजन देण्यात आला त्यातील २०% रुग्णाचे  आयुष्य वाचले. जर हे औषध सुरवातीपासून वापरले गेले असते तर जगभरता ४.५२,०८४ पैकी ५०,००० आणि युके मध्ये आणि ४२,१५३ मधील ५००० रुग्णाचे प्राण वाचवने शक्य होते आणि म्हणूनच याला जीवन रक्षक औषध म्हंटले आहे. हे औषध injection आणि गोळी या दोन्ही रूपात आहे. अतिदक्षता विभागामधील रुग्णांना 10 दिवस injection दिले जाते तर ईतर रुग्णांना गोळी दिली जाते. सौम्य लक्षणे असणार्‍या रुग्णांनावर हे औषध वापरले जात नाही. डब्ल्यूएचओ ने देखील या दुजोरा दिला आहे.

Dexamethasone किंमत कमी असल्याने विकसनशील देशासाठी अतिशय उपयुक्त ठरणार आहे. भरतामध्ये zydus cadila Dexamethasoneची सर्वात मोठी उत्पादक कंपनी आहे. भारतामध्ये 5 ते 6 रुपये किंमतीच्या या ड्रग्सचा व्यवसाय 100 करोड रुपयाचा आहे. Drug Price and Control Board ने आधीच निर्धारित केली आहे. त्यामुळे कोरोनावर जारी उपयुक्त ठरले तरीही याची किंमत फार वाढणार नाही. वैज्ञानिक आपली परकाष्टा करून हळू हळू जगावर आलेले संकट टाळण्यासाठी अहोरात्र झटत आहेत. त्यांचा या कष्टाला सलाम.  

   

प्रा डॉ अजिंक्य अजित पत्रावळे,

रसायनशास्त्र विभाग

विवेकानंद कॉलेज कोल्हापूर