Skip to main content

Corona Series Part 87 : कोरोना आणि धारावी

rona Series Part 87 नमस्कार मी अजिंक्य पत्रावळे सध्या कोरोना विषाणूचा प्रादुरर्भाव लक्षात घेऊन Social Media च्या माध्यमातून जनजागृती करण्याचा प्रयत्न करत आहे. https://ajinkya1030.blogspot.com/ कोरोना आणि धारावी आजार आणि त्यावरील उपचाराचा खर्च पहिलं की आपण सहज बोलून जातो हा आजार गरिबांचा आजार नाही. कोरोनामध्ये विमानातून येणार, मिनरल वॉटर पिणारे आजारी पडतील ईथे सरकारी शौचालय वापरणारे आणि गल्लीत क्रिकेट खेळताना गटारीतून चेंडू काडणार्‍याना काही होत नाही असे व्हाट्स अप विद्यापीठावर बर्‍याच गमती जमती चालत. परंतु, कोरोनाच्या बाबतीत मात्र गरीब, श्रीमंत, पुरुष, स्त्री, जात पाहत नाही तो कोणालाही सोडत नाही. दादर, माहीमच्या शेजारी धारावीमध्ये असणारी आशियामधील सर्वात मोठी अशी २.५ sq. Km मध पसरलेली सेवावस्ती (झोपडपट्टी) जिथे ४ ते ८ लाख लोक राहतात. (आकड्यामध्ये तफावत आहे). जेव्हा 1 एप्रिलरोजी धारावीमध्ये पहिला रुग्ण सापडला तेव्हा सर्वांच्या अंदाजानुसार मुंबई मधीलच नाही तर महाराष्ट्रामधील सर्वात मोठा हॉटस्पॉट ठरेल असा अंदाज वर्तवला जात होता. कारण कोरोना रोखण्यासाठी आवशक्य असणारी पद्धत लॉकडाउन आणि सामाजिक अंतर राखणे जवळपास शक्य नव्हते. कारण सरकारी शौचालय, स्वचता, १० X १२ च्या खोलील ४ ते १० लोकांचे राहणीमान,वैद्यकीय सेवांचा अभाव असे नाना अडचणी समोर होत्या परंतु धारावी मधील लोकांनी कोरोना विषाणूपासून पळून जाण्या पेक्षा त्याचा सामना करण्याचे धाडस दाखवले आणि त्यात यशस्वी होताना दिसत आहेत. दिनाक १६ जुन रोजी धारावीमध्ये कोरोनाचा चढता आलेख सपाट झाला आहे. आज महाराष्ट्रमध्ये सर्वात जास्त कोरोनाचे रुग्ण आणि मृत्यू संख्या देखील जास्त आहे. धारावी मध्ये १२ जून रोजी २०१३ रुग्ण होते असे असताना ३० मे ते ८ जूनच्या दरम्यान धारावी मध्ये १ ही व्यक्तिचा कोरोनाने मृत्यू झाला नाही. ८ ते १६ जून मध्ये ४ व्यति दगावले आहेत. मुंबईचा विचार केला तर कोरोनाचे संक्रमण होण्याचा दर ३% ते ५% आहे धारावीमध्ये मात्र हा दर १.५७% आहे. तसेच रुग्णसख्या दुप्पट होण्यासाठी मुंबई शहराला २२ दिवसाचा कालावधी लागला तर धारावीमध्ये ४४ दिवस लागले. मुंबईमध्ये कोरोना हाहाकार माजवात असताना धारावीमध्ये आपेक्षित असे संक्रमण झाले नाही. मुंबईचे सहायक महापालिका आयुक्त किरण दिघावकर म्हणाले काम अपयशी ठरले असे मानले जात होते, पण आम्ही सर्वांना चकित केले आहे. असे कसे झाले याची काही कारणे म्हणजे कॉनटॅक्ट ट्रेससिंग, चाचणी, विलगीकरण, अलगीकरण अश्या गोष्टीमध्ये केलेले योग्य नियोजन. बृहन मुंबई महानगर पालिका आणि काही सामाजिक संस्था यांनी केलेले कार्य आणि लोकांनी दाखवलेला सहभाग. महानगर पालिकेने सर्वप्रथम घरोघरी जाऊन कोरोनाची लक्षणे आहेत का याची तपासणी चालू केली ४७,००० नागरिकांची तपासणी झाल्यावर लक्षात आले की लोकांचा दारीजाण्या पेक्षा विविध ९ ठिकाणी शिबीराचे नियोजन केले. या मध्ये ३५० हून अधिक स्थानिक पातळीवरील तज्ञ डॉक्टरानचा समुह नेमण्यात आला. स्थानिक डॉक्टर असल्यामुळे नागरिक देखील त्यांचाशी दिलखुलास आणि खरी माहीत सांगू लागले. जवळपास ३ लाखहून अधिक लोकांची चाचणी केली यामध्ये १ लाखाहून अधिक वृद्ध लोकांचा समावेश होता. महानगर पालिका ने ७००० तपासणी आणि सामाजिक संस्थामार्फत २००० तपासण्या करण्यात आल्या. धारावीमध्ये महाराष्ट्राच्या बाहेरून आलेला मजुरांची संख्या अधिक आहे सध्या ते आपल्या आपल्या राज्यात गेले असल्यामुळे नागरिकांची घनता कमी झाली आणि आपसूकच कोरोना प्रतिबंधास मदत झाली. मोठ्या प्रमानामध्ये quarantine ची योजना करनायत आली लक्षणे दिसली की लगेच विलगीकरण कक्षात पाठवण्यात आले त्यामुळे संक्रमण प्राथमिक स्तरावर राहिले. विलगीकरण कक्षात देसखील नागरिकांचे आरोग्य आणि मनोबल वाढीसाठी योगा, प्राणायाम, एरोबीक्स असे कार्यक्रम घेण्यात आले. राजीव गांधी मैदान असो किवा सरकरी शाळा ३,८०० बेड बनवण्यात आले. तसेच महानगर पालिकेने सुरवातीच्या काळातच ५ खाजगी रुगानलये ताब्यात घेऊन विलगीकरण कक्षात रूपांतरित करण्यात आले. जस जशी अंख्या कमी होऊ लागली तसे शाळा पुन्हा खाली करण्यात आल्या. या मुळे नागरिकान मध्ये मानसिक बळ निर्माण झाले. या सरवण मुळे आज धारावीमध्ये कोरोना नियंत्रणात आला आहे. रोगराई घेऊन येणारा मान्सूनचा पाऊस पुर, माघारी येणारे कामगार आणि कोरोनाची दुसरी लाट यामुळे पुन्हा आजा डोकेवर काढू शकेल. प्रा डॉ अजिंक्य अजित पत्रावळे, रसायनशास्त्र विभाग विवेकानंद कॉलेज कोल्हापूर

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

पुन्हा कधीही कोरोना सारख्या महामारीमुळे लेख लिहायची वेळ येऊ नये हीच ईश्वर चरणी प्रार्थना

नमस्कार मी अजिंक्य पत्रावळे आज काय लिहावे आणि काय नको समजेनासे झाले आहे. तरी धाडस करून लिहित आहे. काही चुकले तर समजून घ्यावे ही विनंती.   मार्च महिन्यामध्ये जगात नवीन विषाणू ने धुमाकूळ घातला होता सर्वत्र भीतीचे वातावरण निर्माण झाले होते. शास्त्रज्ञ , संशोधक , मीडिया , नेते , उद्योजक , आणि सामान्य जनता सर्वच नागरिकांना पुढे काय वाहून ठेवले आहे याची कल्पना नव्हती. परिस्थितीचे आकलन होण्याचा आतच लॉकडाउन झाला तेव्हा सुट्टीचा आनंद घेऊया असे समजून काही नागरिक मस्त मजेत होते. हळू हळू परिस्थिती बदलून गंभीर झाली , पण नेमके काय चालू आहे काय करावे आणि काय करू नये याचा अंदाज लागेना. मीडिया मध्ये रोज के भीतीदायक बातमी येऊ लागली कधी विषाणू वर असलेले उपाया येऊ लागले पण शास्त्रीय माहिती सजत नसल्यामुळे गोंधळाचे वातावरण निर्माण होऊ लागले . अश्या मध्ये रसायनशास्त्राचा विद्यार्थी म्हणून कोरोना विषाणूच्या विरोधात   काही काम करावे असे वाटत होते परंतु संशोधन करण्यासाठी काही मर्यादा होत्या याचे भान होते पण शांत बसून चालणार नाही हे लक्षात आले होते. म्हणून मनातून ठरवले आज या संकटकाळी समजासाठी आप...
7 comments
Read more

Corona Series Part 1 : Clinical Trails starts on Corona

Corona Series Part 1 Corona धोका लक्षात घेता social media द्वारे जनजागृती करणे गरजेचे झाले आहे त्या माध्यमातून एक प्रयत्न करत आहे कृपया msg पूर्ण वाचून आपल्याला योग्य वाटल्यास पुढे पाठवा कोरोना जनजागृती मोहीम Clinical Trails starts on Corona जवळपास जगामध्ये 20 संस्था ह्या आजारावर vaccine बनवण्याचा प्रयन्त करत आहेत . जानेवारी 2020 मध्ये चीन मध्ये शास्त्रज्ञांनी कोरोना virus चे genetic मटेरियल चे sequencing चे decoding केले , अमेरिकेतील सरकारी संस्थामधील शास्त्रज्ञानी ह्या अभ्यासच फायदा घेत पुढे कांम चालू केले   1) (NIAID) National Institute of Allergy and Infection 2) Moderna Inc ह्या दोन संस्था मागील काही वर्षे MERS,   SARS- 1 वर काम करत आहेत त्यांना जेव्हा sequencing of gentic information of corona 2   मिळाली त्यांनी vaccine बनवण्याचे काम अहो रात्र चालू केले. अमेरिकेतील north washington जिथे मायक्रोसॉफ्ट चे बिल गेट्स व अनेक it कंपनीच्या चे केंद्र स्थान आहे अश्या शहरामध्ये Kiaser Permannente Washington Health Reseaech Institute (KPWHRI) मध्ये संशोधकांन...
4 comments
Read more

Corona Series Part 100 : कोरोना आणि DRDO

Corona Series Part 100 नमस्कार मी अजिंक्य पत्रावळे सध्या कोरोना विषाणूचा प्रादुरर्भाव लक्षात घेऊन Social Media च्या माध्यमातून जनजागृती करण्याचा प्रयत्न करत आहे. https://ajinkya1030.blogspot.com/   कोरोना आणि DRDO १९५८ मध्ये तांत्रिक विकास संस्था आणि भारतीय आयुध निर्मिती संचालनालयाच्या संरक्षण विज्ञान संस्थेमध्ये या संस्थेची स्थापना करण्यात आली. हे भारत सरकारच्या संरक्षण मंत्रालयाच्या प्रशासकीय नियंत्रणाखाली आहे. संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (डीआरडीओ) जी लष्कराच्या संशोधन आणि विकासाची संस्था आहे. एकूण ५२ प्रयोगशाळां , ज्याद्वारे एरोनॉटिक्स , आर्मेट्स , इलेक्ट्रॉनिक्स , लँड कॉम्बॅट इंजिनिअरिंग , जीवन विज्ञान , साहित्य , क्षेपणास्त्रे आणि नौदल प्रणाली अशा विविध क्षेत्रांचा समावेश असलेले संरक्षण तंत्रज्ञान विकसित करण्यात गुंतलेले आहे. या संघटनेत संरक्षण संशोधन आणि विकास सेवा (डीआरडीएस) चे सुमारे ५ , ००० शास्त्रज्ञ आणि इतर २५ , ००० वैज्ञानिक , तांत्रिक आणि सहाय्यक कर्मचारी यांचा समावेश आहे. अशी नावा रूपाला आलेली लष्करी संस्था कोरोंना सारख्या महामारीत देखील देशसेवेचे आपले...
7 comments
Read more